Co zatem powinien zrobić rodzic, którego dziecko zaczyna się jąkać?
Po pierwsze nie dać po sobie poznać, że cokolwiek się dzieje. Jest to bardzo ważne gdyż niewłaściwa reakcja otoczenia, może utrwalić jąkanie. Nie należy skupiać się na dziecku wtedy kiedy się jąka. Ale trzeba równocześnie zachować czujność i obserwować kiedy dziecko się jąka, w jakich sytuacjach, i czy to się nasila czy raczej zanika. W przypadku nasilenia, warto skonsultować się z logopedą. Dzięki jego wskazówkom dziecko będzie mogło przezwyciężyć swoje zaburzenia, ale nie jest w stanie poradzić sobie z tym samodzielnie. Odpowiednio dostosowana do potrzeb indywidualnych dziecka terapia i praca dziecka z rodzicem w atmosferze pełnym zrozumienia, ciepła, zaufania i miłości doprowadzi do przezwyciężenia zaburzeń płynności mówienia.
Po drugie może zastosować tzw." parasol ochronny" zawierający wskazówki dotyczące problemu utrzymania niepłynności w mowie małego dziecka. Nawołuje ona rodziców i bliskich dziecka, żeby zastosować się do 5 prostych zasad:
1. Pozwól dziecku na swobodę w mówieniu.
Niech dziecko mówi, kiedy ma na to ochotę (nie zmuszaj go do wystąpień publicznych).
Unikaj komunikatów, typu: „mów wolniej”, „nie denerwuj się”, „weź głęboki oddech”.
Jeśli dziecko ma potrzebę porozmawiania z Tobą o swoim problemie w mowie – zrób to, możesz go wesprzeć, mówiąc, że każdy z nas miewa czasem kłopoty z płynnym mówieniem, a wtedy zacina się, jąka, gubi wątek.
2. Bądź dobrym wzorem mówcy dla dziecka.
Używaj mowy: zwolnionej, śpiewnej, wykorzystuj proste słownictwo i łatwe konstrukcje gramatyczne – dostosowane do poziomu dziecka, buduj krótkie frazy.
Bądź dobrym słuchaczem – utrzymuj kontakt wzrokowy, okazuj niewerbalnie, że słuchasz tego, co mówi, a nie jak mówi oraz nie przerywaj dziecku – naucz tego wszystkich członków rodziny.
3. Zadbaj o spokój w otoczeniu i świecie wewnętrznym dziecka.
Zapewnij dziecku: regularny, spokojny tryb życia – stałe pory snu i posiłków.
Aranżuj gry i zabawy wyciszające (np. rysowanie, śpiewanie) i rozluźniające (rozładowujące napięcie), baw się wspólnie z dzieckiem.
Zadbaj o dobre relacje z dzieckiem i harmonię w jego otoczeniu.
Staraj się zminimalizować stres (negatywny i ograniczając pozytywny) i napięcie w otoczeniu dziecka.
4. Zapewnij atmosferę bezpieczeństwa wokół dziecka.
Upewniaj się, że Ty i Twoje dziecko macie okazję do okazywania otwarcie waszych uczuć – dbaj o dobry kontakt ze swoim dzieckiem.
Gestem i słowem okazuj miłość dziecku (przytulaj, zapewnij kontakt dotykowy).
Rozmawiaj z dzieckiem często – stwórz przestrzeń dla spontanicznych wypowiedzi dziecka, ale nie wymuszając mówienia.
Wprowadź jasne, czytelne, przestrzegane przez wszystkich dorosłych zasady wychowawcze i stosuj konsekwencję w postępowaniu wobec dziecka.
5. Buduj pozytywną samoocenę dziecka i wiarę w siebie.
Sprawdzaj realność swoich oczekiwań wobec dziecka – nie wymagaj od niego zbyt wiele.
Podnoś samoocenę dziecka, wzmacniaj je pozytywnie stosując konkretne pochwały.
Unikaj wyręczania dziecka – pokaż, że wierzysz, że potrafi dobrze wykonać czynności (dostosowane do wieku i możliwości) – proste obowiązki (np. sprzątanie po sobie zabawek), pozwól mu popełniać błędy.
Rodzicu! Jeśli nadal niepokoi Cię niepłynność mowy Twojego dziecka skonsultuj się z logopedą, specjalizującym się w diagnozie i terapii zaburzeń jąkania.
Bibliografia:
A. Chorczak, B. Jeziorczak, K. Węsierska, „Ratunku, moje dziecko się jąka!”.
„Czy moje dziecko się jąka? Przewodnik dla rodziców małych dzieci, które mają problem z płynnym mówieniem”.
Opracowała Natalia Volkmer